Ο Δήμος Θήρας, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Σαντορίνη 2025: Έτος Ανάδειξης και Υποστήριξης της Αυθεντικότητας», και σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Οινοποιών Σαντορίνης, διοργάνωσε την Τετάρτη 18 Ιουνίου 2025, στο Μπελλώνειο Πολιτιστικό Κέντρο, στα Φηρά workshop με τίτλο «Οινοτουρισμός ως Καταλύτης Επανατοποθέτησης της Σαντορίνης: Βιώσιμη ανάπτυξη, διαφοροποίηση και συνεργασίες για ένα μέλλον με ποιότητα και ανθεκτικότητα» εισηγήτρια του workshop ήταν η διεθνώς αναγνωρισμένη ειδικός στον τουρισμό και στην καινοτομία εμπειριών Δρ Μαριάννα Σιγάλα, καθηγήτρια Μάρκετινγκ και Διευθύντρια της Διεθνούς Σχολής Ξενοδοχειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Newcastle στην Αυστραλία.
Η Δρ Μαριάννα Σιγάλα, απηύθυνε έκκληση για την άμεση επαναπροσέγγιση του τουριστικού αναπτυξιακού μοντέλου της Σαντορίνης, εστιάζοντας στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο οινοτουρισμός στην μετάβαση αυτή προς έναν πιο βιώσιμο και αυθεντικό τουρισμό. Η ομιλία της έγινε μέσα σε ένα συναισθηματικά φορτισμένο και εγκάρδιο περιβάλλον καθώς ήταν η πρώτη φορά στην πολυετή και διεθνή της καριέρα που είχε την ευκαιρία να μιλήσει σε ένα κοινό αποτελούμενο απο συμπατριώτες, φίλους, συμμαθητές αλλά και τον ίδιο τον πατέρα και θείο της (Ευάγγελο και Μακάριο Σιγάλα).
‘Είναι τιμή και ιδιαίτερη χαρά μου να μοιραστώ μαζί σας τη γνώση και εμπειρία μου, αισιοδοξώντας αυτά να βοηθήσουν αυτό τον τόπο που μεγαλώσαμε, αγαπήσαμε και έχουμε χρέος να σεβαστούμε και προστατεύσουμε, σας ευχαριστώ θερμά για την συμμετοχή και παρουσία σας που με τιμά ιδιαίτερα’.
Στην ομιλία της η Δρ. Σιγάλα επεσήμανε ότι η τουριστική ζήτηση έχει μεταβληθεί ριζικά. Οι σημερινοί ταξιδιώτες δεν επιθυμούν πλέον απλώς να βλέπουν αξιοθέατα – αναζητούν εμπειρίες που να έχουν νόημα, να συνδέονται με την τοπική κουλτούρα και να τους δίνουν τη δυνατότητα συμμετοχής και κατανόησης της καθημερινότητας των κατοίκων. Θέλουν να δοκιμάζουν αυθεντικές γεύσεις, να ανταλλάσσουν πολιτισμικά βιώματα με τους ντόπιους, να συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δράσεις, μέσα από τις οποίες θα γνωρίσουν σε βάθος τον τόπο και τους ανθρώπους του.
«Δεν αρκεί πλέον να προσφέρουμε απλώς όμορφα τοπία για φωτογραφίες στο Instagram. Ο τουρίστας του σήμερα επιδιώκει να αισθανθεί τον τόπο, να συμμετάσχει στην τοπική ζωή, να μάθει και να προσφέρει», είπε χαρακτηριστικά η κ. Σιγάλα.
Στο πλαίσιο αυτό, προειδοποίησε ότι η ανταγωνιστικότητα της Σαντορίνης ως τουριστικός προορισμός βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Για χρόνια, το νησί επένδυσε στην εικόνα του ως ένας προορισμός εντυπωσιακών τοπίων και «φωτογενών» διακοπών στο 3S μοντέλο τουρισμού “see, sun, sex”. Αυτή η μονοδιάστατη τουριστική ανάπτυξη, αν και απέφερε γρήγορα κέρδη, έχει επιφέρει και σοβαρές συνέπειες: υπερτουρισμός, χαμηλή ποιότητα επισκεπτών, αποσύνδεση του τουρίστα από την τοπική κοινωνία και πολιτισμό, εμπορευματοποίηση της ομορφιάς του νησιού και απώλεια της τοπικής αυθεντικότητας.
Η σωστή αναπτυξη του οινοτουρισμού μπορεί να αποτελέσει μια απάντηση σε αυτή την πρόκληση.
Ο οινοτουρισμός δεν περιορίζεται στην απλή γευσιγνωσία κρασιών, αλλά αποτελεί μια πύλη εισόδου στον πολιτισμό, την ιστορία και την καθημερινότητα ενός τόπου. Το κρασί είναι φορέας (πολιτιστικής) ταυτότητας και της κουλτούρας ενός τόπου. Η κουλτούρα και η πολιτισμική κληρονομιά του κρασίου είναι αυτά που εμπλουτίζουν την οινική εμπειρία και την κάνουν μοναδική και μη αντιγράψιμη από άλλους. «Καλά κρασιά» μπορούν να φτίαξουν πολλοί και το έχουν κάνει και θα το κάνουν και ακομη περισσότερες οινοποιητικές περιοχές ακόμα και σε νέα κρατη όπως η Κίνα και η Ινδία. Τον πολιτισμό όμως που εμπεριέχει και αντιπροσωπεύει ένα κρασί δεν μπορεί να τον αντιγράψει κανείς και αυτό είναι που ο σύγχρονος οινοτουρίστας θέλει να βιώσει επισκεπτόμενος μια οινοποιητική περιοχή. Το κρασί μπορεί να το γευτεί κάποιος οπουδήποτε και δεν χρειάζεται να ταξιδέψει στον προορισμό. Αυτό που κάνει τον οινοτουρίστα να ταξιδέψει στον οινοτουρισμό και επηρεάζει πολύ περισσότερο την ικανοποίηση του εστιάζεται στη δυνατότητα του να γνωρίσει τον οινοποιό και τους ντόποιους, την τέχνη και τη ζωή τους, να πατήσει και να πιάσει το χωμα παραγωγής του κρασιού, να νιώσει και να ακούσει το μελτέμι το διαπερνά τα αμπέλια, να δει το σύννεφο της υγρασίας να ‘ανεβαίνει’ την καλντέρα και να ποτίζει τους αμπελώνες σκεπάζοντας τους. Εμπειρίες μοναδικές που επηρεάζουν όχι μόνο την ‘ποιότητα’ και χαρακτηρα του κρασιού αλλά και αφού τις βιώσει θα επηρεάσουν τον τρόπο, την αντίληψη και την ολική ψυχολογία με την οποία αργότερα ο οινοτουρίστας θα ‘γευτεί’ και θα ‘εκτιμήσει’ διαφορετικά το κρασί της Σαντορίνης.
Η Σαντορίνη, με τη μοναδική της γεωλογία, την πλούσια ιστορική σχέση με την αμπελοκαλλιέργεια και τις μοναδικές τεχνικές παραγωγής κρασιού, προσφέρει ένα πολιτισμικό κεφάλαιο που καμία άλλη περιοχή δεν μπορεί να αντιγράψει. Η διαχρονική ανάπτυξη και εξέλιξη της παραγωγής, εμπορίας (κυρίως στη Ρωσία) και κατανάλωσης κρασιού στη Σαντορίνη αντιπροσωπεύει και εξιστορεί την ιστορία και πολιτισμό της Σαντορίνης στο πέρασμα του χρόνου. Το κρασί και οι ιστορίες του μπορούν να χρησιμοποιηθουν για να φτίαξουν μοναδικές εμπειρίες με νόημα που θα αντανακλούν και θα διηγούνται την ταυτότητα της Σαντορίνης. Μέσω του κρασιού ο τουρίστας μπορεί να ‘γευτεί’ και να βιώσει τον άυλο πολιτισμό μας, που κανείς δεν μπορεί να ‘δει’, να ακουμπήσει και να βιώσει με κάποια αίσθηση.
«Από την καλλιέργεια των αμπελιών στο έδαφος της λάβας με την οριζόντια μέθοδο της κουλούρας, μέχρι τη λιαστή οινοποίηση για την παραγωγή του Βινσάντο, τα παραδοσιακά καλάθια (κοφίνια), τα τοπικά πανηγύρια όπως η Βεντέμα, και τις εξαγωγές κρασιού σε Ρωσία και άλλες Ορθόδοξες χώρες – η οινοπαραγωγή αλλά και τα ήθη και έθιμα που συνδέονται με την κατανάλωση οίνου στην Σαντορίνη είναι ένα ταξίδι μέσα στην ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού», ανέφερε η κα Σιγάλα
Μέσα από τέτοιες εμπειρίες, οι επισκέπτες μπορούν να κατανοήσουν σε βάθος τον τόπο, να εκτιμήσουν τις τοπικές αξίες και συνήθειες και ενδεχομένως να τις υιοθετήσουν στη δική τους ζωή. Η σύνδεση με τους ντόπιους, η συμμετοχή σε διαδικασίες, η αναβίωση ξεχασμένων εθίμων και η προώθηση αυθεντικών γαστρονομικών συνταγών και παραδόσεων, καθιστούν τον οινοτουρισμό ένα μοναδικό εργαλείο ενίσχυσης της πολιτιστικής και κοινωνικής βιωσιμότητας.
Η ανάπτυξη ενός τέτοιου τουρισμού απαιτεί ευρείες συνέργειες: παραγωγοί, ιστορικοί, πολιτιστικοί σύλλογοι, γαστρονόμοι, τεχνίτες, καλλιτέχνες, όλοι έχουν ρόλο στη συνδημιουργία εμπειριών με ουσία.
«Ο οινοτουρισμός μπορεί να αποτελέσει όχημα επανατοποθέτησης της τουριστικής ταυτότητας της Σαντορίνης. Παράλληλα, προσφέρει ευκαιρίες για την προστασία και ανάδειξη της τοπικής κουλτούρας, εμπλέκοντας ενεργά τους κατοίκους και ενισχύοντας την ποιότητα ζωής τους», υπογράμμισε η Μαριάννα Σιγάλα.
Καταλήγοντας, τόνισε πως ο δρόμος για έναν βιώσιμο τουρισμό περνά μέσα από την ενίσχυση του αυθεντικού, του πολιτισμικού και του ουσιαστικού. Και στον δρόμο αυτό, η Σαντορίνη έχει στα χέρια της ένα πολύτιμο κεφάλαιο: το κρασί, τον πολιτισμό και την ιστορία του.
